ระบบการศึกษาตั้งแต่โบราณ ครูอาจารย์มักจะให้ความสำคัญกับที่ไปที่มา ประวัติศาสตร์และแรงบันดาลใจของคนคิดค่อนข้างน้อย ไปจนถึงตัดบทไม่กล่าวถึงเลย โดยเฉพาะเรื่องคณิตศาสตร์และวิทยาศาสตร์ ยุคหลังๆมาฟังอจป๋องแป๋ง ที่นิยามตัวเองเป็นนักสื่อสารวิทยาศาสตร์และเล่าเรื่องราวของคนคิด ปัญหาที่เจอ การค้นพบ มันช่วยสร้างแรงบันดาลใจเป็นอย่างมาก และทำให้เราเข้าใจตัวหลักคิดทฤษฏี ทั้งที่ยังไม่แสดงสมการสักตัว
ผมเองมองประวัติศาสตร์ไม่ต่างจากแคลคูลัส (เคยเขียนบทความเรื่องนี้ไปแล้ว) เพราะมันคือการเลือกจุดที่สนใจแล้วดูการเปลี่ยนแปลงหลังจากนั้น พร้อมกับตีความบนเส้นเรื่อง เพื่อค่อยๆแกะความหมายระหว่างบรรทัดออกมา ผมค้นพบว่ามันทำให้จำได้นานโดยไม่ต้องท่อง เข้าใจได้ลึกโดยยังไม่ได้ไปดูสูตร ผมก็เลยอยากชักชวนทุกคนที่ศึกษาเรื่อง AI & Machine Learning ลองทำแบบนี้ดูบ้าง ถ้าคิดว่าแนวคิดแบบนี้พอใช้ได้
เส้นทางของพัฒนาการ AI นี่น่าทึ่ง ถ้าย้อนไปไกลๆจะนับได้ถึงปี 1600+ ยุคกูเต็นเบิร์กพอดี อัศจรรย์มาก และในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง Alan Turing (นักถอดรหัสระดับตำนาน มีเป็นหนังด้วยนะชื่อ The Immitation แสดงโดยคนแสดงดอกเตอร์สเตรนจ์) ก็เคยพูดถึง Machine Intelligence ด้วย
แต่ AI ที่คนทั่วโลกรู้จักกันมากๆก็คือ ปี 1997 ตอนที่เครื่องคอมพิวเตอร์ IBM ที่ชื่อ DeepBlue สามารถชนะแชมป์โลกหมากรุกได้ ซึ่งเป็นการปักหลักว่า ปัญญาประดิษฐ์สามารถคิดชนะมนุษย์ได้ แต่หลังจากนั้นข่าวคราวๆก็ค่อยเงียบๆไป
จนมาโด่งดังอีกครั้งในปี 2016 ที่เครื่อง AlphaGo สามารถชนะแชมป์โลกโกะได้ 4-1 เรียกว่าตะลึงไปทั้งโลก และไปชนะมือหนึ่งจีนอีกคน ทำให้มือหนึ่งจีนถึงกับหลั่งน้ำตาที่พ่ายแพ้ยับกับเครื่องคอมพิวเตอร์ และใครได้ตามข่าวต่อมาอีกสัก ก็จะรู้ว่าบริษัทเดียวกันนี้สร้างอีกเครื่องที่ชื่อว่า AlphaGoZero ที่มีความสามารถเรียนรู้ด้วยตนเอง แล้วเอามาเล่นกับเครื่อง AlphaGo โดยเริ่มจากไม่เป็นอะไรเลย แล้วก็เล่นกันเป็นแสนกระดาน จนในที่สุด AlphaGoZero สามารถล้ม AlphaGo ที่ล้มแชมป์โลก เรียกได้ว่าเป็นการประกาศว่าระบบ Self Learning ในศาสตร์ Machine Learning นั้นมีศักยภาพที่เป็นอนาคตของ AI จริงๆ
แต่ท้ายสุดสิ่งที่สร้างความฮือฮาไปทั้งโลกอีกครั้ง ก็คือ ในปลายเดือนพฤศจิกายน 2022 บริษัท OpenAI ได้เปิดตัว ChatGPT อย่างเงียบๆ แต่มันไม่เงียบ เพราะมันเจ๋งมากๆ ทำให้ยอดใช้งานสมัครสมาชิก ทำลายทุกสถิติของทุกแอพที่เคยทำมาอย่างสิ้นเชิง และเป็นการเปิดศักราชของ Generative AI อย่างเป็นทางการ
และนี่คือประวัติที่ย่อแล้วย่ออีกของเส้นทาง AI นะครับ